GOSPODARSTWA EKOLOGICZNE
Choć gospodarstwa ekologiczne spełnić muszą szereg restrykcyjnych wymogów, ekologiczne metody produkcji w rolnictwie cieszą się coraz większą popularnością. Decydując się na prowadzenie gospodarstwa ekologicznego, należy jednak pamiętać, że przepisy o ochronie prawnej odmian roślin w takim samym stopniu dotyczą rolniczej produkcji ekologicznej, co gospodarstw prowadzących uprawy konwencjonalne.
Zapraszamy do zapoznania się z informacjami poniżej.
Podstawowe zasady dotyczące doboru materiału siewnego w gospodarstwach ekologicznych:
- W gospodarstwach ekologicznych należy stosować roślinny materiał rozmnożeniowy pochodzący z produkcji ekologicznej.
- Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Warszawie prowadzi wykaz dostawców nasion, materiału siewnego i wegetatywnego materiału rozmnożeniowego, wyprodukowanego metodami ekologicznymi.
- Materiał siewny musi spełniać wymagania dotyczące wytwarzania, jakości oraz obrotu, które precyzuje Ustawa z dnia 9 listopada 2012 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2012 r. poz. 1512 z późn. zm.) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi.
- W gospodarstwach ekologicznych nie wolno stosować chemicznych zapraw nasiennych, ani też uprawiać roślin genetycznie modyfikowanych.
Uprawy ekologiczne a ochrona prawna odmian roślin:
- Uprawa metodami ekologicznymi wykorzystuje również odmiany roślin objęte ochroną wyłącznego prawa!
- Produkcja materiału siewnego odmiany chronionej może się odbywać tylko na podstawie pisemnej zgody (licencji) hodowcy, posiadającego wyłączne prawo do tej odmiany; licencjobiorca ma też obowiązek uiścić opłatę licencyjną dla hodowcy.
- Prawo zezwala rolnikowi na siew materiału ze zbioru odmiany objętej ochroną wyłącznego prawa bez pisemnej zgody hodowcy pod warunkiem uiszczenia na jego rzecz opłaty w wysokości 50% opłaty licencyjnej za każdy wysiany kg nasion (przywilej tzw. odstępstwa rolnego).
- Obowiązek uiszczenia opłaty za OR dotyczy jednakowo gospodarstw ekologicznych, jak i konwencjonalnych o pow. >10 ha gruntów rolnych (w przypadku sadzenia odmian ziemniaków) i >25 ha gruntów rolnych (inne gatunki roślin rolniczych)
- Uwaga! Nie wszystkie gatunki roślin rolniczych są prawnie dopuszczone do odstępstwa rolnego! Sprawdź tutaj gatunki dopuszczone do OR.
Udzielanie informacji:
- W myśl art. 8 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1768/95 z dnia 24 lipca 1995 r. ustanawiającego przepisy wykonawcze w zakresie odstępstwa rolnego przewidzianego w art. 14 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin Agencja Nasienna ma prawo wystąpić do rolnika z wnioskiem o udzielenie informacji, czy wykorzystał on do siewu materiał ze zbioru odmian chronionych wyłącznym prawem.
- Pisemna odpowiedź na taki wniosek zawiera informację, czy rolnik korzystał z odmian w ramach odstępstwa rolnego, czy też nie. Jeśli rolnik wysiał odmianę chronioną ze zbioru, w udzielanej informacji podaje nazwę tej odmiany, obsianą powierzchnię oraz ilość wysianego materiału własnego.
- Jeżeli rolnik nie zna nazw wysianych odmian, w odpowiedzi na wniosek może wykazać same gatunki, z adnotacją „odmiana nieznana”, oraz ilość wysianego materiału i obsianą powierzchnię. Powinien jednak niezwłocznie, nie czekając na kontrolę, ustalić nazwy tych odmian, aby uregulować ewentualne opłaty dla hodowców.
Jeżeli rolnik wysiał odmianę, której brak w wykazach, dołączonych do wniosku od Agencji Nasiennej (Załącznikach nr 1-4) i nie jest pewien, czy ma obowiązek uiszczenia opłaty za odstępstwo rolne, może wykazać tę odmianę w udzielanej informacji w celach weryfikacyjnych. Jeśli okaże się, że odmiana nie jest chroniona wyłącznym prawem, opłata nie zostanie naliczona.
Więcej informacji na ten temat znajdą Państwo na podstronie „Pytania i odpowiedzi” (rozdział „Mam problem z nazwą odmiany…”).
Rolnik może zwrócić się z prośbą do Agencji Nasiennej o czasowe wstrzymanie wysyłania do niego wniosków o udzielenie informacji, wskazując przyczynę w pisemnym oświadczeniu (stosowanie wyłącznie kwalifikowanego materiału siewnego, posiadanie trwałych użytków zielonych na całej powierzchni gruntów rolnych itp.).
Wysyłanie wniosków jest również zawieszane na czas obowiązywania umowy lub porozumienia, zawartych z Agencją Nasienną przez rolnika lub reprezentującą go organizację rolniczą.
